El Ayak Hastalığı, El, ayak hastalığı ekseri çocukluk çağındaki görülmektedir. Özellikle çocuklarda görülen bu rahatsızlık bazen yetişkinlerde de gözlemlenen viral bir rahatsızlıktır. El ve ayak hastalıklarının genle belirtileri el ve ayaklarda görülen beyazımsı döküntü, yüksek ateş, yüksek ateşten kaynaklı ağız içinde gözlemlen yaralardır. Çoğunlukla yaz sıcağında ve kışa girişte sonbahar aylarında gözlemlenmiştir.

El ve ayak hastalığının temel nedeni virüs ve bakterilerden kaynaklanmaktadır. Bir kısım bakteri, mantar ve virüsler nedeniyle el ve ayaklarda bu hastalığın yayılmasını sağlamaktadır. Bu hastalık ekseri koyun, kuzu gibi hayvanlardan kaynaklı olarak düşünülüyorsa da bu durum oldukça yanlıştır. Çünkü hayvanlardan insanlara, insanlardan hayvanlara hastalık bulaşması oldukça düşük niteliktedir.

El ve ayak hastalığına maruz kalan hastaların genellikle vücut ısısı 38-39 derece olarak gözlemlenir. Bu hastalarda kırgınlık, aşırı boğaz ağrısı ve iştahsızlık ile başlangıç gösterebilir. Kimi hastalarda bu durum karında dinmeyen ağrı ve öksürük kaynaklı olabilir. Bu hastalığın ilerlemesi ile boğazda ağrılar başlar ve ağız bölgesinde su dolu kabarcıklar gözlemlenir. Oluşan bu kabarcıklar zamanlar el ve ayaklarda da gözlemlenmektedir. Akabinde 1-2 gün içinde deri döküntüleri devam ederek avuç içi, ayak tabanı ve eller üzerinde benek benek kırmızı noktalar oluşmaktadır. Bu kırmızı benekler zamanlar dizler, kalçalar, dirsekler ve genital bölgede gözlemlenmiştir. Ancak bu hastalık korkulduğu gibi değildir oluşan bu döküntüler 5-7 gün içerisinde mevsimsel olduğundan geçmektedir. Özellikle küçük çocuklarda oluşan bu dökülme soyulmalar çocukları rahatsız eder. Kimi hastalarda el ve ayaklarda döküntü görülmemektedir ancak kimi hastalarda deri üstünde kısmi olarak döküntüler gözlenmektedir.

El ve ayaklarda pek komsplikasnolar görünse de nadiren de olsa viral tarzlr aseptik menejit oluştuğu gözlemlenmiştir. Kimi hastalarda baş ve boyun ağrısı, ateşlenme, boyun tutulması ve sırt ağrılarına sebep olmaktadır. Çok nadiren de olsa beyin iltihabı olduğu gözlemlenmiştir. Bu hastalıkta çocuklarda 4 hafta içerisinde el tırnakları ve ayak tırnaklarında düşme görülmüş ise de bu tırnak düşmeleri geçici olup tedavi gerekmeksizin tırnakların tekrardan çıktığı görülmüştür.

El ve Ayaklarda oluşacak rahatsızlıkta kuluçka süresi 3-7 gün sürdüğü gözlemlenmiştir. Bu hastalığın virüsü bulaşıcıdır. Bu hastalık okul ortamı ve kreş ortamında bulunan çocuklardan birbirine geçtiği gözlemlenmiştir. Ayrıca anneler gebelik döneminde böyle bir rahatsızlık görülmüş ise çocuğa da sirayet ettiği bilinmektedir. El ve ayak hastalıklarına sebep olan virüs ve bakteriler kişinin burun ve boğaz salgısında görülmektedir ayrıca döküntüde yer alan sıvı üzerinde veya dışkı üzerinde bulunabilmektedir. El ve ayak hastalığı olan kişiler ile yakın temas da dikkatli olunması gerekir. Kişiler arasında öksürme, hapşırma ve hava yolu ile kirlenmiş nesneleri tüketenlerin bu hastalığa maruz kaldığı gözlemlenmiştir. Yüzme sporuyla uğraşan sporcuların bu hastalığın bulaşmaması için dikkatli olması gerekir. Yüzme havuzuna bu hastalığı taşıyan birinin girmesi halinde farklı bir yüzücünün bu suyu yutması sonucunda bu hastalık geçebilmektedir. Bazen yüzme havuzlarında yapılan klorlama dahi yetersiz kalmasından dolayı bu hastalıktan korunmak için havuzdan çıkan sporcunun kesinlikle duş alması gerekmektedir.

Genellikle el ve ayak hastalığı virüsleri taşıyan hasta ilk haftalar çevresine bu hastalığı bulaştırma olasılığı oldukça yüksektir. Bu virüs ve bakteriler başlangıç itibariyle yetişkinlerde pek etkili olmasa dahi zamanla kuluçka süresini tamamlayan virüs yetişkini salgınla kaplayarak sıkıntı yaşamasına sebep olabilmektedir.

Uzman bir doktor nezaretinde hasta rahatsızlığını detaylıca anlatır. Ellerde ve ayaklarda yer alan döküntüler hastalığın teşhisi için yeterli olmaktadır ancak kimi durumlarda Uzman doktor tarafından bir kısım tahliller ile ayrıntılı araştırma yapılmaktadır. Yine de doktorlar hiçbir laboratuvar çalışmasına ihtiyaç duymadan bu tanıyı koyabilmektedir. Kimi hekimler hastalığın ilerlemesini çabuk durdurmak amacıyla vücutta bulunan virüsün teşhis etmek amacıyla burun ve boğaz sürüntüsü ve döküntüleri alarak buna ilişkin bağışıklık sistemini giderici ilaçlar vermektedir.

Bu hastalıktan korumak için herhangi bir aşı mevcut değildir. Hasta olan bireylerden bu dönemlerde uzak durulmalıdır. Hasta olan bireyler kişisel bakımına özen göstermelidir. Özellikle eller tuvalet ihtiyacından sonra hijyenik sabunlar ile iyice yıkanmalıdır ayrıca yemek öncesi ve sonrasında ellerin yıkanması gerekmektedir. Sık kullandığımız eşyaların dezenfekte işlemlerine dikkat edilmesi gerekir. El ve ayak hastası olan kişiler ile ortak tabaktan yemek yenilmemeli, aynı bardaktan su içilmemeli, öpüşme ve sarılmadan kaçınılmalıdır.

Üzülerek söylenmesi gerekirse el ve ayak hastalıklarının tam bir tedavi yöntemi yoktur ancak semptomları azaltmak için bir kısım önlemler alınabilir. Ağrı kesici ilaçlar tüketilir. Hakeza ateşlenme durumu hastalarda görünüyor ise hekim izniyle ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Bir kısım sprey ve kremlerde döküntülerin üzerine sürülür ancak kullanılacak merhem ve kremler doktor izniyle alınmalıdır. El ve Ayak Hastalığına maruz kalan kişi kesinlikle hekim yardımı almalı ve doktorunun önerdiği uygulamalar ışığında hareket etmelidir. Bu hastalık başka hastalıkların belirtisi olabileceği düşünülerek durum Uzman hekim nezaretinde takip edilmelidir.