Şap Hastalığı
Şap Hastalığı, Halk arasında (Dabak) hastalığı olarak da bilinir. Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanlarda görülen viral bir hastalıktır ve şap hastalığı evcil veya yabani bütün çift tırnaklı hayvanlarda görülebilir. Zayıf yavru hayvanlarda ölüme sebebiyet veren şap hastalığı genellikle et, süt ve iş gücü olarak verim düşüklüğüne sebep olur. Şap hastalığı hasta hayvanların salyaları, derisi hasta hayvanların ayaklarına bulaşan ot, saman ve yemlerine salyaları gibi etkenlerle diğer hayvanlara da bulaşabilir.
Hasta hayvanların burun akıntısı, idrar, süt, solunum ve deri döküntüsü ile bulaşabildiği gibi rüzgâr vasıtası ile de diğer hayvanlara bulaşabilen bir hastalıktır.
Şap hastalığının bilinen yedi türü vardır bunlar A, O, C, Sat 1, Sat 2, Sat 3, Asia 1 türleridir. Bunları alt türleri ve etkilerine göre de 64 alt tipi bulunmaktadır. Ülkemizde en sık görülen türü ise A, O ve Asia 1 türüdür. Şap hastalığına sebep olan virüs oldukça dayanıklı olmasına rağmen yüksek sıcaklık ve direkt güneş ışığında dayanıksızdır. Virüs 40 derecede 12 saatte, 60-65 derecede 30 dakikada, 85 derece ve üstü sıcaklıklarda hemen tahrip olur. Sütü kaynatma ve eti uygun şartlarda pişirmekle bu virüs etkisini kaybedecektir. Şap hastalığı insanlara bulaşan bir hastalık değildir uygun et ve süt pişirme sürelerine riayet edildiğinde herhangi bir bulaşma olmaz, olsa da kısa süreli bir ateş ve halsizlik gibi belirtiler verse de hemen geçer.
Şap Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Şap hastalığı ayak, ağız ve memelerde yaralarla klinik belirtiler gösterir.
Belirtiler virüsün kuluçka dönemi sığırlarda 2-7 günde küçük baş hayvanlarda ise 1-6 günde ortaya çıkar. Belirtiler ise yüksek ateş, durgunluk ve iştahsızlık, sürüden geriye kalma, eğer süt verimi varsa süt veriminde düşme, hayvanın salyalarının akması, hayvanın dilini devamlı dışarı çıkarması olarak belirtiler verir. Diğer belirtiler ise tırnak arasında yaralar, kızarıklık ve ilerleyen safhalarda tırnak düşmesi de görülebilir. Memelerde oluşan yaralar nedeni ile buzağının emmesine izin vermez, süt veriminde düşüşler görülür, süt sağımını kabul etmez ve ağrı çeker. Bütün bu belirtiler görülmesi halinde mutlaka bir veterinere baş vurulmalı ve Uzman bir veterinerden yardım istenmelidir.
Şap hastalığı teşhis ve tedavi nasıl yapılır?
Ağız bölgesinde salya ile köpüklü akıntı, tırnak arası bölgelerde oluşan kızarıklıklar ve yaralar ve en bariz belirtiler ise meme başlarında oluşan sulu kabarcıklardır. Bu kabarcıklar sulu olduğu için patlatılması halinde yara oluşur hayvan meme ucunda ağrı oluşacağı için süt sağımını istemeyecektir. Şap hastalığı bulaşıcı ve viral bir hastalık olduğu için tam olarak tedavisi yoktur. Sağlıklı diğer hayvanlara geçmemesi için hasta hayvan ayrı bir yere konulmalı meme uçları dezenfekten ilaçlarla süngerle temizlenmelidir. Ağız içi ve yaralar antibiyotikli ilaçlarla temizlenmeli ahırların temizliğine ve dezenfekte edilmesine mutlaka dikkat edilmelidir. Bu hastalık görülmesi halinde diğer hayvanlar mutlaka şap hastalığına karşı aşılanmalıdır.
Şap Hastalığı Koruma Tedbirleri- Ahırların gerek duvarları gerekse tabanı kolay temizlenebilen ve kolay dezenfekte edilebilen malzemelerden yapılmalıdır.
- Bir yaşına kadar olan danalarda 4 ayda bir, bir yaşından sonra da her 6 ayda bir kombine aşılar yaptırılmalıdır.
- Sağım öncesi ve sonrası malzemeler mutlaka sıcak su ile yıkanmalıdır.
- Bakıcılar ahıra girerken özel ve dezenfekte edilmiş elbiseler giyinmeli başkalarının ahıra girmesine izin verilmemelidir.
- Yeni alınan hayvanlar şap hastalığı olup olmadığı en az 10 gün süre ile karantinaya alınıp takip edilmelidir.
- Aşısız hayvanlar diğer hayvanların yanına aynı ahıra kesinlikle sokulmamalıdır.
- Hasta hayvanlara bakan bakıcı kesinlikle diğer sağlıklı hayvanların bulunduğu ahıra girmemelidir.
- Şap hastalığından ölen hayvanlar var ise mutlaka derin bir çukura gömülmeli üzerine kireç dökülerek imha edilmelidir.
- En önemlisi mutlaka hijyen kurallarına ve temizliğe dikkat edilmeli yıkanması gereken bütün araçlar en az 80 derecede kaynatılmalıdır.
20.01.2024 15:14:30
Şap Hastalığı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
