Kalp spazmı nasıl anlaşılır?

Kalp spazmı, tıbbi olarak "anjina pektoris" olarak adlandırılan ve kalp kasına yeterli oksijen gitmemesi sonucu ortaya çıkan bir göğüs ağrısı veya rahatsızlığıdır. Genellikle koroner arter hastalığı gibi kalbi besleyen damarların daralması veya tıkanması nedeniyle oluşur. Kalp spazmı, kalp krizi ile karıştırılabilir, ancak genellikle geçici bir durumdur ve kalıcı hasara yol açmaz. Yine de ciddi bir uyarı işareti olarak kabul edilmelidir.

Kalp spazmı belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle aşağıdaki şekillerde kendini gösterir:

• Göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi: Genellikle göğüs kafesinin ortasında baskı, sıkışma, yanma veya ağırlık hissi olarak tanımlanır. Bu ağrı, boyun, çene, omuzlar, sırt veya kollara (özellikle sol kol) yayılabilir.
• Nefes darlığı: Ağrıyla birlikte veya ağrı olmadan da ortaya çıkabilir, özellikle fiziksel aktivite sırasında belirginleşir.
• Yorgunluk veya halsizlik: Ani başlayan ve nedensiz görünen bir yorgunluk hissi.
• Bulantı, baş dönmesi veya terleme: Bu belirtiler genellikle ağrıya eşlik eder ve stres veya eforla tetiklenebilir.
• Belirtilerin süresi: Kalp spazmı atakları genellikle birkaç dakika sürer (5-15 dakika arası) ve dinlenmek veya ilaç kullanmakla (örneğin nitrogliserin) hafifler. Eğer ağrı 15 dakikadan uzun sürerse veya şiddetlenirse, bu bir kalp krizi belirtisi olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Kalp spazmı genellikle fiziksel veya duygusal stres durumlarında ortaya çıkar, çünkü bu durumlar kalbin oksijen ihtiyacını artırır. Yaygın tetikleyiciler şunlardır:

• Fiziksel aktivite: Yürüme, koşma veya merdiven çıkma gibi efor gerektiren hareketler.
• Duygusal stres: Anksiyete, öfke veya aşırı heyecan.
• Soğuk hava: Özellikle soğuk ve rüzgarlı ortamlarda dışarıda bulunmak.
• Ağır yemekler: Büyük porsiyonlar yedikten sonra sindirim sistemi üzerindeki yük artabilir.
• Sigara içmek: Nikotin, damarları daraltarak spazm riskini artırır.

Eğer yukarıdaki belirtileri yaşıyorsanız, derhal bir doktora başvurmalısınız. Doktorunuz, şikayetlerinizi değerlendirerek aşağıdaki testleri önerebilir:

• Fizik muayene ve tıbbi öykü: Belirtilerinizin detayları, risk faktörleriniz (sigara, yüksek tansiyon, diyabet vb.) ve aile geçmişiniz sorgulanır.
• Elektrokardiyogram (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydederek anormallikleri tespit eder.
• Efor testi (Stres testi): Fiziksel aktivite sırasında kalp performansınızı değerlendirir.
• Kan testleri: Kalp enzimlerini kontrol ederek kalp krizi gibi durumları ekarte etmeye yardımcı olur.
• Ekokardiyografi: Kalbin yapısını ve işlevini görüntülemek için ultrason kullanılır.
• Anjiyografi: Koroner damarların durumunu doğrudan görmek için kontrast madde enjekte edilerek çekilen bir görüntüleme yöntemidir.

Kalp spazmı genellikle geçici bir oksijen yetersizliğidir ve dinlenmeyle veya ilaçla düzelir. Kalp krizi ise kalp kasına kan akışının uzun süre kesilmesi sonucu doku hasarına yol açar ve belirtiler daha şiddetli, uzun sürelidir (genellikle 15 dakikadan fazla). Kalp krizi acil bir durumdur ve hemen tedavi edilmezse hayati risk taşır.

Aşağıdaki durumlarda zaman kaybetmeden 112'yi arayın veya en yakın acil servise başvurun:

• Göğüs ağrısı şiddetliyse, dinlenmekle geçmiyorsa veya 15 dakikadan uzun sürüyorsa.
• Ağrıya nefes darlığı, baygınlık hissi, aşırı terleme veya bulantı eşlik ediyorsa.
• Daha önce teşhis edilmiş bir kalp rahatsızlığınız varsa ve belirtiler alışılmadık şekilde kötüleşiyorsa.

Kalp spazmı belirtilerini hafife almayın; erken teşhis ve tedavi, daha ciddi kalp sorunlarını önlemeye yardımcı olabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek (dengeli beslenme, düzenli egzersiz, sigaradan kaçınma) riski azaltmada önemli bir rol oynar.