Akcigerde Sonme (Atelektazi) Nedir?
Akcigerde sonme, tibbi adiyla atelektazi, akcigerin bir kisminin veya tamaminin havayla dolamayip burusmesi veya sismemesidir. Bu durum solunum fonksiyonlarini olumsuz etkileyebilir. Tedavi, altta yatan nedene, siddetine ve etkilenen akciger alaninin buyuklugune gore degisiklik gosterir.
Akciger Sonmesinin Tedavi Yontemleri
Tedavi, temel olarak hava yollarini acmak, akciger dokusunu yeniden sisirmek ve altta yatan nedeni cozmek üzerine kuruludur. Genel yaklasimlar sunlardir:
- Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Tedavinin en onemli basamagidir. Nedene yonelik mudahaleler yapılır.
- Fizik Tedavi ve Solunum Egzersizleri: Mukusun temizlenmesine ve akcigerlerin yeniden genisletilmesine yardımcı olur.
- Bronkoskopi: Hava yollarindaki tikayicilarin dogrudan gorulerek temizlenmesi amaciyla kullanilir.
- Medikal Tedavi (Ilaclar): Enfeksiyon veya inflamasyonun tedavisi için kullanilir.
- Oksijen Tedavisi: Kandaki oksijen seviyesini yukseltmek için uygulanir.
- Cerrahi Mudahale: Buyuk bir akciger bolgesinin etkilendigi veya diğer tedavilere yanit vermedigi nadir durumlarda gerekebilir.
1. Altta Yatan Nedenin Tedavisi
Atelektazinin tedavisi, onu olusturan sebebe baglidir. Bu nedenle doğru tani konulmasi hayati onem tasir.
- Tumor veya Kitle: Hava yolunu tikayan bir tumor varsa, bronkoskopi ile biyopsi alinir, kucultulmeye calisilir veya cerrahi olarak cikarilir. Radyoterapi ve kemoterapi gibi kanser tedavileri uygulanabilir.
- Mukus Tikacı: Ozellikle ameliyat sonrası, KOAH veya kistik fibrozis hastalarinda gorulur. Mukusu sulandiran ilaclar (mukolitikler), bol su icilmesi ve fizik tedavi yontemleri onerilir.
- Yabanci Cisim: Ozellikle cocuklarda solunum yollarina kacan yabanci cisimler bronkoskopi ile cikarilir.
- Enfeksiyon: Zaturre gibi enfeksiyonlar, uygun antibiyotik veya antiviral ilaclarla tedavi edilir.
- Gogus Duvarı veya Akciger Zarı Problemleri: Gogus duvarindaki bir deformite veya plevral effuzyon (akciger zari sivi toplanmasi) gibi durumlar varsa, bunlara yonelik tedaviler (ornegin, sivin bosaltilmasi) uygulanir.
2. Fizik Tedavi ve Solunum Egzersizleri
Bu yontemler, ozellikle ameliyat sonrası donemde ve kronik akciger hastaligi olan bireylerde çok onemlidir.
- Derin Solunum Egzersizleri: Hastadan derin nefes alıp vermesi istenir. Bu, akcigerlerin genisletilmesine ve colapso olan (sonen) bolgelerin acilmasina yardımcı olur. "Solunum spirometresi" adi verilen cihazlar bu amacla siklikla kullanilir.
- Postural Drenaj: Hastanin belirli pozisyonlarda yatirilmasiyla, mukusun yer cekimi etkisiyle ana hava yollarina gelmesi ve oksurukle atilmasi saglanir.
- Gogus Fizik Tedavisi (Perküsyon): Ellerin kup seklinde getirilerek gogse hafifce vurulmasiyla mukusun yerinden oynatilmasi amaclanir.
3. Bronkoskopi
Esnek veya rijit bir tup (bronkoskop) ile agiz veya burundan solunum yollarina girilir. Bu islem su amaclarla kullanilir:
- Tikayici bir mukus tikacinin emilerek cikarilmasi.
- Yabanci bir cismin cikarilmasi.
- Bir kitleden ornek (biyopsi) alinmasi.
- Hava yolunu acmak için stent (kucuk bir tup) yerlestirilmesi.
4. Medikal Tedavi (Ilaclar)
- Bronkodilatatorler: Hava yollarini genisleten sprey veya buhar seklindeki ilaclar. Ozellikle astim veya KOAH'i olan hastalarda faydalidir.
- Mukolitikler: Balgam ve mukusu sulandirarak atilmasini kolaylastiran ilaclar.
- Antibiyotikler/Antiviral Ilaclar: Altta yatan bir bakteriyel veya viral enfeksiyon varsa kullanilir.
5. Oksijen Tedavisi
Kandaki oksijen seviyesi dusukse, hastaya burun kanulu veya maske araciligiyla ek oksijen verilir. Bu, dokularin oksijen ihtiyacini karsilarken hastanin rahatlamasini saglar.
6. Cerrahi Mudahale
Cok nadir durumlarda, eğer akcigerin buyuk bir bolumu etkilenmisse ve diğer tum tedaviler basarisiz olmussa, etkilenen akciger bolumunun cerrahi olarak cikarilmasi (lobektomi veya segmentektomi) gerekebilir.
Onleme
- Ameliyat sonrası erken donemde hareket etmek ve derin solunum egzersizleri yapmak.
- Sigarayi birakmak.
- Kronik akciger hastaliklarinin (astim, KOAH) duzenli tedavisini aksatmamak.
- Kucuk cocuklarin yabanci cisim yutmamasina dikkat etmek.
Sonuc
Akcigerde sonme, ciddiyetine gore basit solunum egzersizlerinden cerrahiye kadar uzanan genis bir yelpazede tedavi edilebilir. En onemli nokta, bu duruma neden olan esas problemin teshis edilmesi ve buna yonelik tedavinin baslatilmasidir. Boyle bir sikayetiniz veya supheniz varsa, vakit kaybetmeden bir gogus hastaliklari uzmanina basvurmaniz gerekmektedir. | 
.webp "Dudak Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Çalma Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Takıntı Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi")
.webp "Japon Balığı Hastalıkları Türleri Belirtileri ve Tedavisi")
