Belirtili ad tamlaması ne anlama gelir?

Türkçe dilbilgisinde isimler arasındaki aitlik ilişkisini net biçimde ifade eden belirtili ad tamlamaları, günlük dilde sıklıkla karşılaştığımız yapılar arasında yer alır. Tamlayanın "-ın/-in/-un/-ün" eklerini, tamlananın ise iyelik eklerini aldığı bu tamlama türü, varlıklar arasındaki bağlantıyı açıkça ortaya koyar.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Belirtili Ad Tamlaması Nedir?

Belirtili ad tamlaması, Türkçede isim tamlamalarının bir türüdür. İki ismin bir araya gelerek oluşturduğu ve aralarında bir tamlama eki (-ın, -in, -un, -ün) ile iyelik eki (-ı, -i, -u, -ü) bulunan yapılardır. Bu tamlama türünde, tamlananın kime veya neye ait olduğu belirgin bir şekilde ifade edilir. Genellikle, birinci isim (tamlayan) tamlama eki alırken, ikinci isim (tamlanan) iyelik eki alır.

Belirtili Ad Tamlamasının Yapısı

Belirtili ad tamlaması şu şekilde oluşur:

Tamlayan (Birinci İsim): "-ın, -in, -un, -ün" eklerinden birini alır.
Tamlanan (İkinci İsim): "-ı, -i, -u, -ü" iyelik eklerinden birini alır.

Örnek: "Arabanın kapısı" ifadesinde:

"Araba" tamlayandır ve "-nın" eki alır (araç ses uyumuna göre "arabanın").
"Kapı" tamlanandır ve "-sı" iyelik eki alır (kapı+sı).

Belirtili Ad Tamlamasının Özellikleri

Tamlayan ve tamlanan arasında belirgin bir aitlik ilişkisi vardır. Örneğin, "çocuğun oyuncağı" ifadesinde oyuncağın kime ait olduğu açıktır.
Tamlayan düşebilir, ancak anlam bozulmaz. Örneğin, "Kitabın kapağı" yerine sadece "kapağı" denebilir ve bağlamdan anlaşılır.
Belirtisiz ad tamlamasından farkı, tamlayanın tamlama eki almasıdır. Belirtisiz tamlamada tamlayan ek almaz (örneğin, "okul kapısı").

Belirtili Ad Tamlaması Örnekleri

Kedinin maması
Öğretmenin kalemi
Güneşin ışığı
Annemin yemeği
Şehrin sokakları

Özet

Belirtili ad tamlaması, Türkçede isimler arasında net bir aitlik ilişkisi kuran ve tamlayanın tamlama eki, tamlananın iyelik eki aldığı bir yapıdır. Günlük konuşma ve yazı dilinde sıkça kullanılır ve anlamı güçlendirir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap