Diz Hastalıkları

Diz; uyluk kemiği ve kaval kemiği arasındaki yer alan, menteşe şeklindeki bir eklemdir. Eklem iç ve dış kısım olmak üzere iki bölümden oluşur. Eklem ön taraftan diz kapağı sayesinde korunur. Eklem içinde yer alan tüm kemik yüzeyler eklem kıkırdağı ile kaplanmıştır. Femur ve tibia arasında kalan bölgedeki yükü taşıyan kıkırdak yüzeyler, menisküs adı verilen iki esnek kıkırdaktan oluşan yapı ile korunmakla birlikte, desteklenir.

Menisküsler C harfine benzeyen ve kuş yuvası şeklinde olan kenarları yüksek ortası ince bir yapıya sahiptir. Bu yapı yuvarlak femur ile düz tibianın yapısal olan uyumunu sağlar, binen yük varsa tüm eklem yüzeyine dağılmasını sağlar ve gelen darbeleri emer, eklemin sabit kalmasına yardımcı olur. Bağlar diz eklemini sabitlemekle görevli ana yapılardır. Birbirlerinden tamamen farklı yapılar olan bağlarla tendonlar birbirine karıştırılmamalıdır. Bağlar her iki ucu kemiğe yapışmış biçimdedir. Sınırlı şekilde esneklik gösterebilirler. Tendonlar ise bir uçları kemiğe yapışan, diğer uçları kaslarla devam eden, yine kasların hareketlerini, kemiğe aktaran yapılardır.

Yan bağlar ise dizin iç ve dış yanlarında yer alır. Dizin sağa ve sola açılmasını önler. Dış yan bağ dışında dizin dışa açılmasına engel olan, dizin arka dış köşesinde bulunan bağlar ve popliteus tendonundan oluşan posterolateral kompleks adı verilen bir ek yapı vardır. Bu yapının bozulmasına ait tespitler ve tedavi gözden kaçabilir. Bu sebepten dolayı kontrol edilmelidir. Dizin bütün bu anatomik yapıları boyunca kaslar uzanır ve beraber çalışarak dizin koşmak, yürümek gibi faaliyetlerini yönetirler. Kaslar ayrıca sabitliği sağlayan oluşumları da destekler ve korurlar.

Ön uyluğun 4 başlı kası, leğen kemiğinden başlayarak uyluk kemiğinin ön yüzü boyunca uzanır, diz kapağı üzerinden devam eder ve tibianın üst tarafına yerleşir. Dizin öne doğru düzleştirilme hareketini yaptırır. Aynı zamanda diz kapağı kemiğinin üst, iç ve dışına yerleşen ayrı başları ile, diz kapağının dengesini sağlamasına yardımcı olur. Dizin dönme hareketlerini engelleyerek ön çapraz bağa, tibianın arkaya dönme hareketini kısıtlayarak da arka çapraz bağa yardımcı olur. Uyluğun arkasında bulunan hamsring adeleleri vardır. Hamsring adeleleri ise dönme hareketini ve tibianın öne hareketini kontrol ederek, ön çapraz bağa destek sağlar. Dizde oluşan her türlü sakatlık ciddiye alınmalıdır ve tedavi ettirilmelidir.