Makat genişlemesi nasıl tedavi edilir?

Makat genişlemesi, tıbbi adıyla anal dilatasyon, anal kanalın normalden daha geniş bir açıklığa sahip olması durumudur. Bu durum genellikle altta yatan başka bir sağlık sorununun belirtisi olarak ortaya çıkar ve kendi başına bir hastalık olarak sınıflandırılmaz. Temel olarak, makat bölgesindeki kasların (özellikle anal sfinkter) tonusunun azalması veya bu kaslarda bir hasar oluşması sonucu gelişir. Bu durum, gaz ve dışkı tutmada güçlük (anal inkontinans) gibi rahatsız edici semptomlara yol açabilir.

Sorunun doğru tedavisi için öncelikle altta yatan nedenin teşhis edilmesi gerekir. Yaygın nedenler şunlardır:

• Doğum: Özellikle zor ve müdahaleli (forseps, vakum gibi) doğumlar, anal sfinkter kaslarında yırtığa ve dolayısıyla genişlemeye neden olabilir.
• Anal Cerrahi Geçmişi: Basur (hemoroid), anal fistül veya fissür ameliyatları sonrasında kaslar zarar görebilir.
• Kronik Kabızlık ve Isınma: Uzun süreli ve şiddetli kabızlık, dışkılama sırasında aşırı ıkınmaya ve bu da kasların gerilip zayıflamasına yol açar.
• Yaşlanma: İlerleyen yaşla birlikte vücuttaki tüm kaslar gibi anal sfinkter kasları da doğal olarak zayıflayabilir.
• Nörolojik Hastalıklar: Omurilik yaralanmaları, diyabete bağlı sinir hasarı (nöropati) veya multipl skleroz (MS) gibi sinirleri etkileyen durumlar kas kontrolünü bozabilir.
• Travma: Anal bölgeye gelen direkttttttt darbeler.

Tedavi, sorunun şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi seçenekleri genellikle konservatif (cerrahi olmayan) yöntemlerle başlar, eğer yeterli sonuç alınamazsa cerrahi seçenekler değerlendirilir.

Bu yöntemler, hafif ve orta şiddetli vakalarda ilk basamak tedaviyi oluşturur.

• Pelvik Taban ve Anal Sfinkter Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Makat çevresindeki kasları güçlendirmek için yapılan bu egzersizler, kas tonusunu ve kontrolünü artırmada oldukça etkilidir. Düzenli yapılması çok önemlidir.
• Biofeedback (Biyolojik Geri Bildirim) Terapisi: Bu terapi yönteminde, bir makine yardımıyla hasta kas kasılmalarını monitörden görür ve hangi kasları nasıl kasacağını öğrenir. Bu, egzersizlerin etkinliğini büyük ölçüde artırır.
• Diyet ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Lif oranı yüksek bir diyet (meyve, sebze, tam tahıllar) ve bol su tüketimi kabızlığı önleyerek ıkınma ihtiyacını azaltır. Aşırı baharatlı, acı ve yağlı gıdalardan kaçınmak da bölgeyi rahatlatabilir.
• İlaç Tedavisi: Doktorunuz, kabızlığı kontrol altına almak için dışkı yumuşatıcılar veya ishali önlemek için ilaçlar önerebilir. Bu, semptomların yönetilmesine yardımcı olur.
• Elektrik Stimülasyonu (Uyarım Tedavisi): Anal bölgeye yerleştirilen özel bir prob ile düşük seviyeli elektrik akımı verilerek kasların güçlendirilmesi hedeflenir.

Konservatif yöntemlerin yetersiz kaldığı, kas hasarının ciddi olduğu veya tam bir yırtık bulunduğu durumlarda cerrahi müdahale gerekli olabilir.

• Sfinkteroplasti: Bu, en sık uygulanan cerrahi yöntemlerden biridir. Hasarlı veya yırtılmış olan anal sfinkter kası, cerrah tarafından onarılır ve yeniden yapılandırılır. Özellikle doğum veya travma sonrası yırtıklarda etkilidir.
• Postanal Tamir: Anal kanalın açısını değiştirmek ve sfinkter işlevini desteklemek için yapılan bir ameliyattır.
• Graf Onarımı: Hastanın kendi vücudundan (genellikle uyluk kası) alınan bir doku parçası veya sentetik bir malzeme kullanılarak anal sfinkter etrafına bir destek oluşturulur. Bu, kaslara mekanik bir destek sağlar.
• Sinir Uyarımı (Sakral Nöromodülasyon): Sakral sinirlere yerleştirilen bir pil ile bu sinirlere düzenli elektrik uyarıları gönderilir. Bu, mesane ve bağırsak kontrolünden sorumlu sinirlerin işlevini düzenlemeye yardımcı olur.
• Anterior Perineal Tamir (Perineoplasti): Özellikle doğum sonrası hem vajinal hem de anal bölgede gevşeklik olan kadınlarda uygulanan, her iki bölgeyi de onaran bir ameliyattır.
• Kolostomi: Tüm diğer tedavilerin başarısız olduğu ve hastanın yaşam kalitesinin çok düşük olduğu çok ileri vakalarda, karın duvarına bir açıklık oluşturularak bağırsak içeriğinin buraya boşaltılması sağlanır. Bu genellikle son çare olarak düşünülen bir yöntemdir.

Makat genişlemesi, utanılan ve çoğu zaman doktora başvurmakta gecikilen bir sorun olsa da, etkili tedavi seçenekleri mevcuttur. Tedavideki en kritok nokta, sorunun altında yatan asıl nedenin bir Genel Cerrahi veya Gastroenteroloji uzmanı tarafından doğru bir şekilde teşhis edilmesidir. Semptomlarınız varsa, zaman kaybetmeden bir doktora başvurmanız, yaşam kalitenizi yeniden kazanmanız için en önemli adımdır. Unutmayın, bu durum yaygındır ve tedavi edilebilir.