Şeker hastalığı için normal değerler ne olmalı?

Şeker hastalığı, tıbbi literatürde diabetes mellitus olarak adlandırılan, insülinin yetersiz üretimi veya insülinin etkisiz kullanımı ile karakterize edilen bir metabolik hastalıktır. Bu hastalık, kan şekeri seviyelerinin (glukoz) kontrolsüz bir şekilde yükselmesine neden olur. Bu makalede, şeker hastalığı için normal değerlerin ne olması gerektiği detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Şeker hastalığı, genel olarak iki ana tipe ayrılmaktadır:

• Tip 1 Diyabet: Genellikle çocukluk veya gençlik döneminde başlayan, insülin üreten pankreas hücrelerinin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu tür diyabet, genetik ve çevresel faktörler ile ilişkilidir.
• Tip 2 Diyabet: Daha yaygın olan bu tür, genellikle yetişkinlik döneminde gelişir ve insülin direnci ile karakterizedir. Aşırı kilo, hareketsizlik ve genetik yatkınlık, bu hastalığın başlıca risk faktörleridir.

Şeker hastalığı tanısı ve takibi için kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak ölçülmesi gerekmektedir. Normal kan şekeri değerleri aşağıdaki gibi tanımlanabilir:

• Oruç (açlık) kan şekeri: 70-99 mg/dL
• Yemek sonrası (2 saat sonra) kan şekeri: 140 mg/dL altında
• HbA1c (glikohemoglobin) testi: %4.0 - %5.6 arası normal kabul edilir; %5.7 - %6.4 arası prediyabet; %6.5 ve üzeri diyabet olarak değerlendirilir.

Kan şekeri seviyelerini belirlemek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır:

• Parmak ucu kan şekeri ölçümü: Evde yapılan hızlı testler için kullanılır.
• Laboratuvar testleri: Daha kapsamlı ve doğru sonuçlar için kan örneği alınarak yapılan laboratuvar testleridir.
• Continuous Glucose Monitoring (CGM): Sürekli kan şekeri izleme sistemleri, hastaların gün boyunca kan şekeri seviyelerini takip etmelerine olanak tanır.

Şeker hastalığının belirtileri genellikle belirgin olmasa da, bazı durumlarda şu şekilde kendini gösterebilir:

• Sık idrara çıkma
• Aşırı susama
• Açlık hissi
• Aşırı yorgunluk
• Görme bozuklukları

Ayrıca, şeker hastalığı için bazı risk faktörleri şunlardır:

• Aşırı kilo
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Ailede diyabet öyküsü
• Yüksek tansiyon
• Yaş: 45 yaş ve üzeri bireylerde risk artmaktadır.

Şeker hastalığı, dünya genelinde yaygın bir sağlık sorunu olup, normal kan şekeri değerlerinin korunması büyük bir önem taşımaktadır. Oruç kan şekeri seviyeleri 70-99 mg/dL arasında, yemek sonrası seviyeler ise 140 mg/dL altında olmalıdır. Bu değerlerin dışında kalan durumlar, diyabet veya prediyabet riski taşıdığını göstermektedir. Diyabetin önlenmesi ve yönetilmesi için sağlıklı yaşam tarzı seçimleri, düzenli fiziksel aktivite ve dengeli beslenme büyük önem taşımaktadır.