Şeker hastalığı, kanda yüksek şeker değerlerinin oluşmasına yol açan şeker hastalığı (diyabet), kronik bir hastalık olduğu için kişide bir ömür yaşamını sürdürür. İnsan vücudunda kan şeker değerlerini normal düzeyde tutmak için insülin ismi verilen bir hormon bulunur. Bu hormon pankreras aracılığı ile kan şekerini dengede tutar. Lakin şeker hastalığı olan kişilerde insülin üretimi az üretilir veya hiç üretilmeyip kişinin insülin direnci mevcut şekilde görülür. Kanda bulunan glikoz (şeker) yükselmelerine neden olan bu hastalık, vücuda alınan besinleri istenilen şekilde kullanamaz. Eğer kişide insülin hormonu tam anlamıyla eksik ise buna Tip 1 diyabet (insüline bağlı diyabet) denilmektedir. Lakin insülin hormonu var ama miktarı az ise yada dokularda insüline karşı direnç meydana geliyor ise buna Tip 2 diyabet (insüline bağlı olmayan) denilmektedir.
Şeker Hastalığı Çeşitleri
Tip 1 Şeker Hastalığı Nedir?
Tip 1 şeker, insülin hormonunun tamamının yokluğu ilke devam eden bir şeker hastalığıdır. Genellikle erken yaşlarda görülen bu şeker hastalığı ilerleyen yaşlarda da görülmektedir. Bu hastalığı olan kişilerde antikor adı verilen yıkıcı kan ürünleri meydana gelir. Buda kişilerde beta hücrelerini öldürür veya insülini etkisiz hale getirir. Tıp 1 şeker hastalığının görülme yaşı çoğunlukla 20 yaş ve altıdır. Hasta zaman içerisinde kilo kaybı yaşar ve kilo değişikliklerine uğrar Tip 1 şeker hastalığında 3 önemli bulgur bulunmaktadır.
- Kanda bulunan şeker düzeyinde artış,
- Vücutta ciddi oranda protein eksikliği,
- Kolesterol ve enerjinin gerekli olması için vücut tarafından üretilen yağın fazla kullanılması,
Tıp 2 Şeker Hastalığı Nedir?
Tıp 2 şeker hastalığının ortaya çıkması, insülin eksikliğinde veya genellikle insülinin gerektiği kadar etki göstermemesi halinde görülür. Tıp 2 şeker hastalığı çoğunlukla orta yaş ve ileri ki yaşlarda görülmektedir. Tıp 1 şeker hastalığına göre görülme oranı daha fazladır. Erişkinlerde daha çok görülen bu hastalığa çoğunlukla erişkin tipi şeker hastalığı da denilmektedir. Tıp 1 şeker hastalığı olan kişilerde çoğunlukla kilo kaybı görülürken, Tip 2 hastalığı olan kişilerde de aşırı kilo alımı meydana gelmektedir.
Şeker Hastalığının Başlıca Belirtileri
- Ciltte meydana gelen kuruluk
- Vücutta oluşan yara veya çiziklerin uzun süre iyileşmede güçlük çekmesi
- Kus ve mide bulantısıAşırı su içme isteği
- Sürekli ağız kuruluğu olması
- Sıklıkla idrara çıkma isteği
- Kronik olarak görülen halsizlik ve yorgunluk
- İştahın açılması ve sürekli yemek yeme hissi
- Adet kesilmesi veya adet düzensizliği
Şeker Hastalığı İçin Risk Altında Olanlar
- Aşırı kiloya sahip kişiler
- Hızlı yemek yiyen kişiler ve sürekli acıkanlar
- Kanda bulunan yağ oranının fazla olması durumu
- Aile içerisinde şeker hastalığı hikayesi olanlar
- Hareketsiz bir yaşam tarzı olanlar
Şeker Hastalığı Teşhis
Şeker hastasının kanda bulunan şeker düzeyini ve idrarda bulunan şeker miktarının saptanması için öncelikle kan ve idrar testine ihtiyaç vardır. Kanda bulunan şeker yoğunluğu kimyasal ve enzimatik yöntemler ile saptanabilir.
İdrarda Şeker: Sağlıklı kişilerde idrar testinde şeker oranı düşük düzeylerde görülürken, şeker hastalığı olan kişiler de ise oldukça fazla görülmektedir. İdrarda yapılan şeker testi şeker hastalığı olan kişilerin durumuna göre farklılık gösterebilir.
Glukoz Tolerans Testi: Glukoz testi, şeker hastalığının tanısı ve teşhisi için oldukça önemli bir yere sahip testtir. Kişinin kilo potansiyeline göre glukoz verilmektedir. Eğer kişide olası şeker hastalığı durumu varsa bu testin sonucunda şeker artış gösterebilir. Ancak birkaç saat içerisinde kişinin şeker düzeyi normale dönecektir.
Açlık Kan Şekeri Testi: Açlık kan şekerinin şeker hastalığı olmayan kişilerde oran daha az ortaya çıkar. Ancak kişide şeker hastalığı var ise testte çıkması gereken miktar normalden yüksek düzeylerdedir. Normal bir günde yapılan şeker hastalığı için açlık kan testinde oran 200 mg/dl den daha yüksek ise kişide olası bir şeker hastalığı vardır.
Şeker Hastalığı Tedavi
Şeker hastalığı, tedavisi kesin olmayan bir hastalıktır. Hasta için uygulanılan tedaviler hastalığın tamamen yok olmasını sağlamaz. Ancak kişinin yaşam kalitesini sürdürebilmesi için ve sağlıklı bir şekilde hayatına devam edebilmesi için doktor tarafından önerilen tedaviyi uygulaması gerekir. Şeker hastalığının tedavisinde öncelik kişinin kan şeker değerlerini normal düzeyde tutmaktır. Aksi halde olabilecek komplikasyonların önüne geçilemez kişinin yaşam kalitesi her geçen gün bozulabilir. Şeker hastalığı olan kişilerin beslenmelerine, egzersizlerine ve tükettikleri besinlere çok dikkat etmeleri gerekir. Sağlıklı beslenme, insülin ve egzersiz kişinin yaşam tarzında olması gerekenlerdir.